Als je iets wilt weten, moet je meten! Dit motto geldt ook voor het basisonderwijs. Toetsen zijn belangrijke instrumenten om de ontwikkeling van leerlingen te volgen, het onderwijsaanbod daarop af te stemmen en de effecten van het onderwijs te meten. Hieronder geven wij u een inkijkje in hoe wij toetsen en meten: 1. Wat meten de Cito-toetsen? Twee keer per jaar worden vanuit Cito (Centraal Instituut voor Toets Ontwikkeling) toetsen afgenomen. De afnames starten vanaf groep 3, in januari/februari de M-toets (midden) en in juni de E-toets (eind). Cito heeft toetsen voor schoolse vaardigheden ontwikkeld: begrijpend en technisch lezen, rekenen, spelling en studievaardigheden. Vanaf schooljaar 2023 werken we op Heilig Hart met Leerling in Beeld (LiB), dit zijn de nieuwste toetsen die Cito heeft ontwikkeld. De toetsen bevatten lesstof van het afgelopen halfjaar. Cito-toetsen zijn vaardigheidstoetsen. Dit betekent dat ze opgaven op een gemiddeld niveau bevatten, maar ook opgaven die kinderen met een lager niveau goed kunnen maken én wat moeilijkere opgaven. De uitkomsten geven een beeld van het niveau van de leerlingen (aangeduid met niveau I t/m niveau V). De toetsen zijn 'genormeerd', daardoor kan een school de resultaten van een leerling of groep afzetten tegen de resultaten van andere leerlingen in Nederland. Ook zijn de toetsen van één leergebied aan elkaar gekoppeld; de score van verschillende leerjaren kun je daardoor met elkaar vergelijken. De groei van elk kind wordt hiermee in beeld gebracht. Daarnaast wordt de toets ook gebruikt als signaleringsinstrument: welk leergebied heeft extra aandacht nodig en wat hebben de leerlingen (extra) nodig? 2. Wat meten de methodetoetsen? Methode-toetsen zijn toetsen die de uitgeverij bij haar methode levert. Deze toetsen controleren na ieder blok (hoofdstuk of thema) of het kind de lesstof uit het afgelopen blok goed heeft opgepikt (meestal duurt zo'n blok 6 weken). De methode-toetsen staan los van elkaar. Ze zijn dan ook niet bedoeld om uitspraken over de groei van een kind te doen. Methode-toetsen ondersteunen de leerkracht het hele jaar door om het onderwijsaanbod te evalueren en om dit aanbod bij te sturen als dat nodig is. 3. Wat is het verschil tussen de Cito-toetsen en de methode-toetsen? De Cito-toets meet een schoolse vaardigheid als geheel (lange termijn). Een methode-toets meet (onderdelen van) een schoolse vaardigheid die net aan bod is geweest (korte termijn). Waar een methode-toets vrijwel door iedereen 'goed' wordt gemaakt, bevat een Cito-toets opgaven van uiteenlopende moeilijkheidsgraad. Zo komen verschillen tussen leerlingen meer naar voren en wordt ook nog meer duidelijk wat elk kind nodig heeft (extra ondersteuning of juist extra uitdaging). 4. Wat betekent het als mijn kind laag scoort op een Cito-toets en hoog scoort op een methode-toets (of andersom)? De leerkracht evalueert de toetsresultaten meerdere keren per jaar. Een verschil in resultaat tussen de Cito- en methode-toets kan van alles betekenen en de resultaten worden dan ook altijd geanalyseerd door de leerkracht. De uitslag van één of enkele toetsen zegt weinig en is slechts een momentopname. Maar de uitslagen van verschillende soorten toetsen door het jaar heen geven een goed beeld van het kunnen van een leerling. De combinatie van Cito-toetsen, methode-toetsen en observaties in de klas stelt de leerkracht in staat om een betrouwbaar en compleet beeld te krijgen van de vorderingen van de leerling. Aan de hand van alle verkregen informatie stelt de leerkracht vast wat de leerling nodig heeft. 5. Kun je leerlingen gericht voorbereiden op de Cito-toetsen? De vraagstelling trainen we op school, meer is in principe niet nodig. Een Cito-toets meet het niveau dat bij een bepaalde leeftijd hoort en sluit aan bij veelgebruikte methodes. De toetsen bevatten enkele opgaven die nog niet aan bod zijn geweest om leerlingen te signaleren die wat extra's aankunnen. In de meeste gevallen spreekt de vraagvorm in de toetsen voor zich en voorbeeldopgaven in de toets bereiden de leerlingen voldoende voor op de toets. Als een leerkracht vermoedt dat de vraagvorm te onbekend is voor een leerling, besteedt hij/zij hier vooraf aandacht aan door gezamenlijk te oefenen. 6. Kun je leerlingen gericht voorbereiden op de methode-toetsen? Ja. De leerstof die getoetst wordt is van tevoren bekend bij de leerlingen. Door extra uitleg te vragen in de les en door te oefenen kan de leerling zijn scores verbeteren. Alle lessen bereiden de leerlingen voor op de methodetoets. 7. Moet de methode voorbereiden op een Cito-toets? Nee. De Cito-toets staat los van een methode. Door de verschillende uitgangspunten en functies van een methode-toets en een Cito-toets (zie punt 3), zijn de inhouden niet per sé gelijk.