Wat is een fixed mindset?
Stel je voor: je denkt dat je ofwel slim bent, ofwel niet. Dat is in essentie de 'fixed mindset', ook wel statische mindset genoemd. Het is de overtuiging dat je intelligentie en talenten vaststaan, alsof het een loterij is. Je hebt het, of je hebt het niet. Onderzoeker Carol Dweck maakte deze term populair, en terecht: zo'n overtuiging kan behoorlijk in de weg zitten.
Kenmerken van een fixed mindset in de klas
Merk je dat leerlingen vooral bezig zijn met cijfers halen, en fouten koste wat kost vermijden? Dat kan wijzen op een fixed mindset. Ze zien inspanning soms als een bewijs van onkunde, en kiezen liever voor opdrachten die ze al onder de knie hebben. Lastige feedback interpreteren ze als een persoonlijke aanval, en het succes van anderen kan voelen als een bedreiging. Het resultaat? Minder motivatie en minder zin om nieuwe dingen te leren. Herkenbaar?
Negatieve gevolgen voor leerlingen
Een fixed mindset kan de groei van een leerling echt afremmen. De angst om te falen leidt soms tot slechtere prestaties, of zelfs het vermijden van vakken die moeilijk lijken. En wanneer het even tegenzit? Dan geven ze sneller op, omdat ze denken dat het toch geen zin heeft. Zonde, want zo missen ze waardevolle leerervaringen.
Het verschil met een growth mindset
De tegenhanger van de fixed mindset is de 'growth mindset'. Hierbij geloven mensen dat je intelligentie en talenten kunt ontwikkelen door hard te werken en te leren. Ze omarmen juist uitdagingen, zien fouten als waardevolle lessen en laten zich inspireren door het succes van anderen. In het onderwijs is het dan ook belangrijk om die groei-mentaliteit te stimuleren.
Conclusie
Kortom, het idee dat je intelligentie vaststaat – de fixed mindset – kan een negatieve invloed hebben op de leerprestaties en motivatie. Door een 'growth mindset' te stimuleren, waarin ontwikkeling en leren centraal staan, kunnen leerlingen hun volledige potentieel benutten en met plezier blijven leren. En dat is toch wat we willen?