Wat is leraarbevoegdheid?
Leraarbevoegdheid is eigenlijk een formele erkenning: het bewijs dat iemand voldoende bagage heeft om les te geven in een specifiek vak of leergebied, passend bij een bepaald niveau binnen het Nederlandse onderwijs. Het geeft aan welke richting je als docent op mag gaan en aan welke leerlingen je je kennis en kunde mag overdragen. Kortom: waar je bevoegd *voor* bent.
Soorten bevoegdheden
De wereld van bevoegdheden is divers, en dat is logisch gezien de verschillende onderwijstypes en vakgebieden. Denk aan primair onderwijs, het voortgezet onderwijs (vmbo tot en met gymnasium), het mbo en natuurlijk het hoger onderwijs. Zo krijg je met je pabo-diploma de bevoegdheid om les te geven op de basisschool. Een tweedegraads lesbevoegdheid opent de deuren naar de onderbouw van het voortgezet onderwijs en het mbo. En wie een eerstegraads bevoegdheid haalt, kan doorgaans in de bovenbouw van havo en vwo lesgeven.
Verwerven van een lesbevoegdheid
Meestal behaal je een lesbevoegdheid door een erkende lerarenopleiding succesvol af te ronden. Maar er zijn meer wegen naar Rome! Zo bestaat er de zij-instroom: een route voor mensen met al veel werkervaring die, via een versneld traject, de bevoegdheid kunnen halen. Een mooie manier om je expertise in te zetten voor het onderwijs.
Gevolgen van ontbrekende bevoegdheid
Mag je zomaar lesgeven zonder de juiste papieren? In principe niet. Scholen zijn in de regel verplicht om bevoegde leraren aan te stellen. En dat is niet voor niets; het onderstreept het belang van professionaliteit en kwaliteit. In uitzonderlijke gevallen, bijvoorbeeld bij acuut personeelsgebrek, kan een school een tijdelijke ontheffing aanvragen om een onbevoegde leraar in te zetten. Let wel: de school moet dan wel aantonen dat ze er alles aan doet om een bevoegde vervanger te vinden.
Conclusie
Leraarbevoegdheid is een belangrijke bewaker van de kwaliteit in het onderwijs. Door bevoegde docenten aan te stellen, zorgen we ervoor dat leerlingen les krijgen van mensen met verstand van zaken en de juiste pedagogische aanpak. Lerarenopleidingen – en in toenemende mate ook zij-instroomtrajecten – spelen een cruciale rol in het garanderen dat we genoeg bekwame en enthousiaste leraren hebben voor de klas.