De puber: een cruciale ontwikkelingsfase
Wanneer we het over 'de puber' hebben, bedoelen we meestal een leerling in de adolescentie, ruwweg tussen de 12 en 16 jaar. Dit is een periode van grote veranderingen op allerlei vlakken: lichamelijk, in de manier van denken, en in de omgang met anderen. Toevallig of niet, deze fase begint vaak tegelijk met de overstap naar het voortgezet onderwijs.
Wat typeert de puber in de klas?
In de klas zie je vaak dat pubers een sterke behoefte hebben aan zelfstandigheid, willen ze er graag bijhoren en zijn ze volop bezig met de vraag: wie ben ik eigenlijk? Dat kan zich uiten in bijvoorbeeld het opzoeken van grenzen, het vormen van een eigen mening (die soms lijnrecht tegen de jouwe ingaat!) en schommelende zin om te leren. Het is belangrijk dat we als onderwijs hierop proberen aan te sluiten.
Hoe speel je pedagogisch in op de puber?
Lesgeven aan pubers vraagt om een aanpak die rekening houdt met waar ze zitten in hun ontwikkeling. Denk bijvoorbeeld aan het geven van keuzevrijheid, het stimuleren van samenwerking, het bespreekbaar maken van gevoelens die soms hoog oplopen en tegelijkertijd het bieden van een heldere structuur met duidelijke verwachtingen. De docent is hierin een belangrijke steun en toeverlaat.
Uitdagingen én kansen
De puberteit is niet altijd makkelijk, zowel voor de leerling zelf als voor de docent. Denk aan conflicten, een gebrek aan motivatie of concentratieproblemen. Maar het is ook een periode van enorme groei, waarin jongeren leren om kritisch na te denken, verantwoordelijkheid te nemen en ingewikkelde sociale contacten aan te gaan. Als onderwijs kunnen we een belangrijke rol spelen om deze potentie optimaal te benutten.
Tot slot
De puberteit is een bepalende fase in de ontwikkeling van een kind. Om goed les te kunnen geven en leerlingen optimaal te begeleiden in het voortgezet onderwijs, is het essentieel om te begrijpen wat er in deze periode speelt en welke behoeften pubers hebben. Zo kunnen we zowel hun schoolprestaties als hun persoonlijke ontwikkeling stimuleren.