Wat is formatief toetsen?
Formatief toetsen is meer dan alleen een beoordeling; het is een manier om het leren actief te begeleiden en te stimuleren. In plaats van alleen te meten wát een leerling aan het einde van de rit weet, draait het om het volgen van hoe een leerling leert. Door informatie te verzamelen over dat leerproces en daarop gerichte feedback te geven, kan de leerling zich beter ontwikkelen. Denk aan het bijstellen van de lesaanpak op basis van wat leerlingen nodig hebben – dát is formatief toetsen in actie.
Kenmerken van formatieve evaluatie
Formatieve evaluatie is geen momentopname, maar een voortdurende ontdekkingstocht. Het is een cyclus waarin de feedback van leerlingen direct wordt gebruikt om de lessen te verbeteren. De kern is het opsporen van waar leerlingen vastlopen en het bieden van precies de juiste steun. Dit kan via een snelle quiz, een observatie tijdens het werk, of door leerlingen zelf te laten nadenken over hun aanpak.
Het doel van formatief toetsen
Het belangrijkste doel van formatief toetsen is dat leerlingen beter snappen hoe ze zelf leren en wat ze nodig hebben om hun doelen te bereiken. Als docent krijg je waardevolle signalen over waar leerlingen worstelen, waardoor je je lessen daarop kunt aanpassen. En met heldere feedback kunnen leerlingen zélf bepalen welke stappen ze moeten zetten om verder te komen.
Voorbeelden van formatieve toetsen
Je kunt formatief toetsen inzetten door leerlingen aan het eind van de les een 'exit ticket' te laten invullen, met daarop de belangrijkste lespunten. Of organiseer een korte quiz, stimuleer leerlingen om elkaar feedback te geven, start een klassikale discussie of let goed op hoe leerlingen te werk gaan. Wat cruciaal is: gebruik de inzichten die je opdoet om de lessen bij te sturen en leerlingen optimaal te helpen.
Conclusie
Formatief toetsen is goud waard om het leerproces te perfectioneren. Het geeft zowel leerlingen als docenten nuttige signalen om het onderwijs sterker te maken en leerdoelen te realiseren. Door continu te werken met feedback en aanpassingen, wordt het studeren doeltreffender en meer afgestemd op de individuele leerling.